Soru:

Hocam merhaba ben 25 yaşındayım. Kendimi bildim bileli hayatla ilgili hep endişelerim var. Çocukluğumda 3-4 yaşlarımda bile sürekli ölüm korkusu yaşarmışım (hepsini ben de hatırlıyorum) örneğin arabada giderken öleceğiz kaza yapacağız diye sürekli ağlarmışım.. Şuan bu tarz ölüm korkularım yok. Bir diğer çocukluğumdan bu yana süre gelen hayatla ilgili büyük endişelerim var. Saçma sapan şeyleri kafama takıyorum kafamda senaryolar yazıyorum bu endişelerimin yersiz olduğunun farkındayım ama kendime engel olamıyorum. Örnek vermem gerekirse mesela yeni aldığım bir elektronik eşya ufak bir problem yaratsın hemen ya birşey olursa ya bozulursa gibi endişelere kapılıyorum.. Sanki hayatındaki hiş birşey yolunda gitmiyormuş ve hiç gitmeyecekmiş gibi hissediyorum.. Benim 3 aylık bir iş tecrübem oldu bir özgüvenle başladım fakat patronumun tutumundan davranışlarından dolayı kendime olan özgüvenim gitti. Normalde de zaten özgüven problemi yaşayan biriyim. Şimdi yeni bir işe atılmaktan korkuyorun kendimi hiçbirşey beceremeyecekmişin gibi hissediyorum başarısız olurum diye korkuyorum.. Hiç bir şekilde iş aramak konusunda bile bir atılımda bulunmaktan çekiniyorum.. İnsanlar bana bir dönem neden çalışmıyorsun niye oturuyorsun diye sürekli psikolojik baskı uyguladılar şimdi. Herzaman iç içe olduğum bu çevreden sırf bana bu soruları sorcaklar diye köşe bucak kaçıyorum.. Bana bu tür sorular sormayan iki üç kişiyle görüşmeye çalışıyorum.. Bazen insanlara karşı hatta bu kendime yakın gördüğüm arkadaşlarıma karşı bile bir güven sorunu yaşıyorum bazen benim hakkımda kötü düşüyolarmış beni sevmiyorlarmış gibi hissediyorum sanki çevremde kim varsa hepsi kuru kalabalıkmış gibi hissediyorum, hatta çoğunlukla bu kişilere güvensizlik duyuyorum, bir sıkıntılırı dertleri olduğunda onları dinliyor elimden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyorum, konu benim problemlerime gelince köşe bucak kaçmaya çalışıyorlarmış gibi hisseyorum.. Kendimi çoğunlukla çok yalnız hissediyorum.. Hayattaki herşeyden elimi ayağımı çekmek istiyorum hiç bir amacım olmamışcasına tamamen kendi kabuğuma kapanıp amaçsız bir hayat sürmek istiyorum.. Herşeyden uzaklaşıp kaçmak istiyorum.. Kafamda kurduğum şeylerden çok yoruldum korkularımdan endişelerimden bazen kafayı yiyecekmiş gibi hissediyorum.. Yaklaşık 4 yıldan fazladır da hiç kimseyle duygusal birşey yaşamadım hep sorunu kendimde arıyorum.. Sizce ne yapmalıyım artık çok yoruldum..

Cevap:

Yazdıklarınızdan son zamanlarda sık karşılaştığımız bir çeşit kaygı bozukluğu olan sosyal fobi sorunu yaşadığınız anlaşılıyor.Utanç verici bir duruma düşmekten, eleştirilmekten, reddedilmekten, beğenilmemekten, onaylanmayacak bir davranışta bulunmaktan, alay edilmekten, rezil olmaktan, olumsuz olarak değerlendirilmekten duyulan korkuya “sosyal fobi” denir. Sosyal fobinin temelinde “onaylanmama korkusu” vardır ve “başkaları ne der?” sorusu arttıkça sosyal fobiye yatkınlık da artar. Bir çocuğun içinde “sen değersizsin, dövülecek bir nesnesin, sevilmeye layık değilsin” mesajının yer etmesi için, ezilmesi, dövülmesi veya aşağılanıp küçük görülmesi gerekir. Korku merkezli bir disiplin anlayışı ile yetiştirilen, alay edilen ve kendisini ezilmiş hisseden kişi, insanlarla iletişim kurarken rahat davranmakta zorlanır ve çekingen bir kimliğe bürünebilir. Bu nedenle, ebeveynlerin aşırı disiplinli olması ve ailenin işbirliğinden uzak tutumlarının olması en önemli sosyal fobi nedenleri arasındadır. Endişenin bir diğer nedenide 0-3 yaş arası ebeveyne mutlak bağımlı olunan bir dönemde anne yada bakıcıdan uzak kalmak, yada annenin herhangi bir nedenle bebeğin ihtiyacı olan ilgi ve bakımı verememesi nedeniyle temel güven ihtiyacının karşılanamamasıdır. Bu nedenle hayata karşı hep içerde bir yerde açıklanamayan nedensiz bir korku ve kaygı olur. Sosyal fobi günümüzde oldukça iyi tedavi edilen bir psikolojik kökenli bir sorundur. İlaç tedavisi, psikoterapi, gevşeme egzersizleri ve grup terapisi sosyal fobinin tedavisinde kullanılan tekniklerdir. Bilişsel davranışçı psikoterapiler bu tip fobilerde oldukça iyi sonuç vermektedir. Size önerim; öncelikle korkularınızın farkında olmanız ve korkularınızla yüzleşmenizdir. Ayrıca uygun tedavinin uygulanabilmesi için bir uzmana danışmanız onun değerlendirmeleri doğrultusunda size uygun tedavi programını seçmesi ve uygulaması da tedavi sürecinizi kolaylaştıracaktır.

Saygılar