Cinsel Hastalıklar Nasıl Bulaşır?
Kaçamak tatil aşklarının bedeli ağır oluyor.
Havaların ısınmasıyla birlikte hareketlenen turizm mevsiminde geçici maceralardan ve korunmasız seksten uzak durulmalı , yabancı kişilerle yaşanan kısa süreli ilişkilerin bedelinin sanılandan çok daha ağır olabileceği unutulmamalı ve riskli ilişkiler yaşanmış ise sonrasında mutlaka bir cinsel chek-up yapılmalıdır .
Cinsel Hastalıklar Nasıl Bulaşır?
cinsel hastalıklar
Yaz aşkları ve kaçamak ilişkiler beraberinde cinsel yolla bulaşan hastalık kapma, evlilik ve ikili ilişkilerde ayrılmaya kadar giden güven sorunları gibi beraberinde birçok riskleri getiriyor. Özellikle de cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar kuluçka döneminde hiç bir belirti göstermediği için, kişi hastalıǧı günlerce hatta haftalarca farkına varmadan taşıyarak başkalarına, eşine, nişanlısına veya sevgilisine de bulaştırabiliyor, hatta eşinden böyle bir hastalık kapan hamile bir kadından çocuğuna bile geçebiliyor. Kendisi daha sonra tedavi olsa bile eşinden tekrar kaparak güç bir tedavi kısırdöngüsü başlıyor. Hastalığın ortaya çıkmasıyla birlikte bunu öğrenen eşin partnerine olan güveni sarsılıp aldatma sonrası yaşanan aile krizleri ortaya çıkıyor. Bütün bu risklere alınması gereken önlemlerin başında prezervatif ile korunma ve daha sonrasında olası hastalık risklerine karşı gerekli kontrol testlerini yaptırmak geliyor.
Peki nedir bu cinsel yolla bulaşan hastalıklar (CYBH) ?
Cinselik insanın doğasında varolan doğal bir dürtü ve bu cinselliǧin hastalıklardan korunarak saǧlıklı bir şekilde yaşanmasında en önemli yol bunlarla ilgili bilgi sahibi olmaktır. Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan en sık görülenleri ve belirtileri şöyledir:
–AIDS (Kazanılmış bağışıklık yetmezliği), Vücudun bağışıklık sistemini zayıflatarak bozan HIV virüsünün cinsel ilişki, virüs bulaşmış enjektör kullanımı, virüslü kan nakli veya hasta bir anneden doğma yoluyla vücuda girmesiyle oluşur, belirtileri (geçmeyen soğuk algınlıği, nedensiz kilo kaybı, ishal, ağızda beyaz benekler, ağız-burun- makatta sedef rengi lekeler vs.) yıllar sonra ortaya çıkabilir, yaşam süresini uzatmaya çalışmanın dışında henüz kesin tedavisi yoktur. Kesin teşhis 1-3 ay arasında antikorlar ortaya çıktıktan sonra konulabilir.
–Bel soğukluğu ; cinsel ilişkiden 2-21 gün sonra ortaya çıkar, kadınlarda (koyu sarı yada beyaz vajinal akıntı, ağrılı adet kanamaları, idrar yada dışkılama esnasında ağrı vs.) ve erkeklerde (penisten koyu sarı veya beyaz akınrı, idrar yada dışkı esnasında yanma veya ağrı) belirtileri farklıdır. Tedavi çok kolaydır ancak yapılmazsa üreme organlarında kalıcı hasarlara, kalp, deri, eklem hastalıklarına hatta körlüğe bile sebep olabilir.
–Cinsel organ siğilleri ; papilloma(HPV) virüsü yol açar, kadınlarda daha çok görünür, erkekler genellikle taşıyıcıdır, belirtileri (cinsel organlarda yada makatta siğiller, kaşınma, yanma vs.) cinsel ilişkiden 1-8 ay sonra ortaya çıkar. Cinsel ilişki yoluyla veya anneden bebeğe geçerek bulaşır.
–Frengi ; hastalık frengili biriyle cinsel ilişki veya anneden bebeğe geçerek bulaşır ve dönemler halinde seyreder, her dönemin belirtileri farklıdır :1. dönem ilişkiden 3 hafta ila 3 ay sonra makat ve ağızda ağrısız yaralar ve yumrular şeklinde kendini gösterir, bunu 3-6 hafta sonra vücutta kaşıntısız deri döküntüleri takip eder, tedavi edilmediğinde hastalığın kalp büyük damarlar ve beyine yayılması ile ölüme kadar götüren üçüncü döneme girilir. Geç kalınmadıgitakdirde tedavisi kolay etkilidir.
–İdrar yolu iltihapları ; cinsel ilişkiden 1-3 hafta sonu ortaya çıkar, bazı kadınlarda ve erkeklerde taşıyıcı olmalarına rağmen belirti görünmeyebilir, hastalık kendini erkeklerde sarı yada beyaz akıntı, idrar yaparken ağrı, kadınlarda vajinada yanma şeklinde belli eder. Buda birçok hastalık gibi anneden çocuğa geçebilir. Tedavi edilmezse üreme organlarına zarar ve verebilir ve kısırlığa yol açabilir.
–Hepatit B ; virüs vücuda girdikten 6 hafta ile 6 ay arasında belirtiler ortaya çıkar, aşırı halsizlik, iştahsızlık , karında hassasiyet, dışkının açık renkli olması, derinin ve gözlerin sararması şeklinde kendini belli eder. Cinsel ilişki, enfekte şırınga kullanılması, kan nakli yoluyla yada anneden bebeğe geçer. Aşısı vardır, genellikle 4-8 hafta içinde kendiliğinden geçer, 1/100 de kronikleşir, tedavi edilebilir.
–Klamidya, cinsel ilişkiden, 7-21 gün sonra ortaya çıkar. Kadınlarda, vajinal akıntı, idrar yaparkan ağrı, muayyen bgünlerin dışında vajinal kanama, karın alt bölümünde ağrı, ateş ve bulantı, erkeklerde ise penisten beyaz su gibi bir akıntı gelmesi, idrare yaparken ağrı yada yanma şeklinde görülür. Tedavi edilmediğinde üreme organlarında kalıcı hasarlara ve kısırlığ sebep olabilir.
–Uçuklar ; cinsel birliktelikten 2-30 gün sonra kabarcıklar şeklinde ortaya çıkar, kabarcıklar geçer gibi olsada sonradan tekrar çıkabilir ve hastalık devam eder. Soğuk algınlığına benzer, cinsel organlar ve ağız etrafında küçuk ve ağrılı kabarcıklar olur, kaşıntı ve yanma yapar. Gebeliğin erken dönemlerinde bebeklerde anormalliklere sebep olabilir, tekrarlayan bir yapısı varsa tedavi edilmelidir.
-Trikomonas ; belirtiler cinsel ilişkiden 3-28 gün sonra sonra ortaya çıkar, kadınlarda köpüklü, kötü kokulu, yeşilimsi bir vajinal akıntı, erkeklerde penisten akıntı şeklinde olur. Tedavi edilmeyip ilerlemesi durumunda üreme organlarına hasar verir.
İlişkisel ve sosyal boyutları
Böyle bir hastalığın ortaya çıkmasının sadakat gerektiren evlilik ve diğer ikili ilişkilerde travmatik etkileri olabileǧi gibi, bunu öğrenen diğer eş, ilk başlarda aldatıldığını düşünmekten kaynaklı yoğun öfke ardındanda kendinede bulaşmışsa ne olacağı korkusu yaşayabilir. Kaybolan güvenin ilişkide telafisi zor yaralara, kimi zaman boşanmalara kadar giden sorunlara yol açar, kusurlu tarafın eşinin güvenini tekrar kazanmak için çok çaba sarfetmesi gerekebilir.
« Korunmasız bir ilişki yaşadım, kimseye söyleyemiyorum, şimdi ne olacak »
Böyle bir sorunla karşılaşan kişinin öncelikle panik olunmaması gerekir. Kişinin vakit kaybetmeden donanımlı bir sağlık kurumuna giderek gerekli testleri yaptırıp tedavisine başlaması, partnerinede bulaşma ihtimalini göze alarak gerekiyorsa birlikte tedavi olmanın yollarını aramalı ve tümüyle iyileşinceye kadar korunmasız ilişkiye girilmemelidir. Kaçamak ve bir gecelik ilişkilerde genellikle atılan taşın ürkütülen kurbağaya değmez, o nedenle kişiler böyle bir bir ilişkiye girmeden önce iki kere değil üç kere düşünmeli ve sonuçlarını iyi hesaplamalıdır
Böyle bir cinsel saǧlık sorunu yaşayan kişilerde zamanla, cinselliǧin tehlikeli ve kötü bir şey olduǧuna dair bir kanaat yada önyargı ve buna baǧlı korkuların oluşabilir, buda beraberinde cinsel isteksizlik, iktidarsızlık, erken boşalma gibi bazı psikolojik kökenli cinsel sorunları oluşmasına zemin hazırlar. Eǧer bu ve benzeri sorunlar yaşanmaya başlanmışsa medikal tedaviya ek olarak gecikmeden bir psikoterapi yardımı almaya da başlanmalıdır.
Son söz ve güvenli ilişki parolası
Korunma her zaman için tedaviden daha kolaydir. Bu konuda parola « kasketsiz güneşlenmem, kondomsuz sex yapmam » olmalıdır. Prezervatif takmak gibi çok basit bir önlemle bile uzun yıllar sağlıklı ve mutlu bir cinsel hayatın sürdürülebilir, diǧer saǧlık sorunlarına gösterilen özen cinsel saǧlıkta da gösterilmelidir.
